Październik – nie jest to jeszcze pełnia sezonu aukcyjnego, ale mimo wszystko udało mi się wyszukać kilkanaście licytacji. Zwykle w tym miejscu poprzedzam, notowania z poszczególnych domów, opisem sytuacji bieżącej na rynku. Nie uległa ona większym zmianom od września, więc jeśli kogoś interesuje spojrzenie ogólne na międzynarodowy rynek, odsyłam go do 68 „Wędrówek ” z ubiegłego miesiąca.
| Roman Cieślewicz, MonaLisa Opus, 1968 |
A teraz przyjrzyjmy się październikowym notowaniom. Jak zwykle w porządku chronologicznym. Dom handlowy, gdzie znajduje się pierwszy omawiany obraz, mieści się w nobliwym miejscu we Francji czyli w Wersalu. Tam u Pillona, na aukcji „300 obrazów nowoczesnych”, z nr. 261 prezentowany będzie Józefa Hechta „Tygrys polujący na gazele”, olej. Obraz dekoracyjny, buchający egzotyczną zielenią, nawiązuje swą formą do nurtu francuskich „naiwistów”, którego znaczącą postacią był Henri Rousseau – Celnik. A być może Hechta zainspirowały wiersze modnego wówczas poety Guillauume Apollinaira zebrane w „Zwierzyńcu”.
Tego samego dnia, także w Paryżu, w domu Artprecium, zorganizowana zostanie sprzedaż afiszy pt. „Moda i Kobieta w plakatach”. Wśród wystawionych prac będzie z nr. 43 paryski plakat Romana Cieślewicza „MonaLisa Opus” z 1968 r., która w interpretacji artysty jest jeszcze bardziej tajemnicza od oryginału. Jest to paryski druk barwny, z ceną 450-900 €.
| Henryk Epstein, Dwukółka z koniem na drodze, z perspektywą na domy i morze Helena Krajewska, Pejzaż z drzewami i domami |
Pozostajemy we Francji, ale przenosimy się do Lyonu. W tamtejszym domu De Baecque & Associes, 2.10., na aukcji sztuki i rzemiosła artystycznego wystawiony zostanie, z nr. 540, obraz Henryka Epsteina „Dwukółka z koniem na drodze, z perspektywą na domy i morze”, olej na płótnie. Jest to obraz namalowany silnymi pociągnięciami pędzla, kolorowy, wywodzący się z ducha postimpresjonizmu lub modernizmu. Mnie się podoba. Za przyjemność powieszenia go na ścianie trzeba zapłacić 3000-5000 €.
Kolejna sprzedaż odbędzie się 3.10 w Londynie, w nieznanym mi domu Chiswick Auction. Oferowana będzie brytyjska i europejska sztuka, a wśród niej miniatury portretowe. Co prawda prezentowany obraz, z nr. 126, nie jest miniaturą, którą można wpiąć w klapę albo nosić na szyi, ponieważ ma wymiary 49,5 x 33,5 cm, ale jest nasz. Jest to „Portret generała Józefa Grzegorza Chłopickiego”, jednego z przywódców Powstania Listopadowego w 1831 r. Autorem pastelowego portretu jest Maciej Przybylski Nowina, zmarły w 1867 r. w Wilnie. Oszacowano ten rysunek na 800-1200 £, a cena wywoławcza wynosi 800 £. Wśród pozostałej europejskiej sztuki, na tej aukcji, z nr. 210, mamy znacznie młodszą artystkę, Helenę Krajewską (1910 – 1998), która studiowała sztukę w Krakowie, w Warszawie, była w Paryżu. Wraz ze swoim mężem Juliuszem, w okresie dwudziestolecia międzywojennego działała w lewicującej grupie artystycznej pod nazwą „Czapka Frygijska”, od lat 50-tych była członkiem grupy „Malarzy Realistów”. W latach 60-tych była Redaktorem Naczelnym miesięcznika „Przegląd Artystyczny”. Krajewscy w PRL-u cieszyli się poparciem władz i po 1949 r., kiedy u nas zadekretowano w sztuce „realizm socjalistyczny” zasiadali we władzach ZPAP oraz w jury dorocznych Salonów wpływając na formę malarstwa, rzeźby i grafiki.
| Jan Zawadowski (Zawado), Dalie w wazonie |
Także 3.10, ale w USA, w Mineola w stanie Nowy Jork, w domu Hidden Treasures Antiques & Fine Arts na aukcji „Wybitni Mistrzowie z XIX w., impresjoniści i nowocześni”, z nr. 172, znajdzie się Mojżesza Kislinga olejne „Popiersie kobiety w czerwonej sukni”, z 1931 r., z ceną 30.000-40.000 $ i ceną wywoławczą 20.000 $.
Wracamy do Europy, gdzie w Paryżu 4.10 u Millona na aukcji „Sceny z życia paryskiego – Małe Dzieła Wielkich Mistrzów” będą, z nr. 445, Jana Zawadowskiego (Zawado) „Dalie w wazonie”, spory olej, z ceną 800-1000 € i z nr. 476 Lan-Bara (Davida Landberga) duża olejna „Abstrakcja”, z ceną 200-300 €. Jest to taszyzm, ale mdły. Stale zwiększająca się konkurencja młodych artystów z całego świata w Paryżu, a poza tym większe zainteresowanie sztuką współczesną sprawia, że twórczość wielu artystów działających tam w dwudziestoleciu międzywojennym schodzi na plan dalszy, co wpływa na ich niskie ceny.
| Jan Lambert-Rucki, Odyseusz i Penelopa |
Chronologia sprawia,że ciągle skaczemy z kontynentu na kontynent. Tym razem jesteśmy w Toronto, w Kanadzie gdzie 5.10 w domu Waddington`s na ekspozycji „Off the Wall”, z nr. 240, będzie obraz olejny paryskiego polonusa Jana Lamberta – Ruckiego (1888-1967) pt. „Odyseusz i Penelopa” w cenie 100-150 CAD.
I ponownie wracamy do Paryża, gdzie u Adera 6.10, na aukcji „Obrazy nowoczesne” będzie 7 pozycji: z nr. 124 Henryka Haydena „Martwa natura z fajką, paczką zapałek i wazą” z 1968 r., gwasz w cenie 800-1200 €; Szymona Mullera (1885-1942) dwie prace: z nr. 207 „Dziewczyna siedząca na krześle w pokoju”, z 1923/25 r. z napisem „Kraków”, duża akwarela w cenie 120-150 € i z nr. 208 „Portret zamyślonej kobiety w kaszkiecie”, z 1920 r. spora akwarela za 100-120 € ; następnie trzy rysunki tuszem Marka Rudnickiego (1927-2004): z nr. 244 „Akt kobiety do bioder, z kwiatem w dłoniach” w cenie 80-120 €, z nr. 245 „Dwie kobiety modlące się z książek do nabożeństwa”, w cenie 80-120 € i z nr. 246 „Stary mężczyzna załamujący ręce”, z ceną 60-80 €. Ostatnią pozycją z nr. 262 będzie Marka Szwarca (1892-1958) „Stojący akt kobiecy”, kamień, wys. 64 cm, w cenie 800-1200 €.
| Władysław Jackiewicz, Kompozycja II A, ok. 1964 |
W Erlagen, w Niemczech w domu Bergmanna, 7.10 na aukcji online zostaną wystawione dwa obrazy olejne o tematyce morskiej Kazimierza Libina (1904-1944), warszawskiego malarza, który prawdopodobnie zginął w Powstaniu 1944 r. Z nr. 696 będzie to „ Stojąca kobieta i rybacy w porcie” z 1932 r. i z nr. 704 „Rybacy w porcie, w tle latarnia morska”. Oba obrazy nie mają ani ceny wywoławczej, ani limitu cen.
Także w Niemczech w Dusseldorfie, w domu Karbsteina 7.10 odbędzie się sprzedaż malarstwa z XIX wieku, nowoczesnego i współczesnego oraz rzemiosła. Wśród obrazów będą nasi twórcy z I połowy XX wieku: z nr. 12 znany z „Grupy Sopockiej” Władysław Jackiewicz, nagrodzony w 1988 r. na XLII Biennale w Wenecji był twórcą dużej abstrakcyjnej „Kompozycji II A” z ok. 1964 r., olej, szacowanej na 4000-6000 €; z nr. 72 zostanie wystawiona płaskorzeźba Stefana Borzęckiego, profesora ASP w Krakowie „Relief 7 c”, drewno malowane w cenie 300-400 €; z nr. 337 Stanisława Chlebowskiego będą „Kwiaty w kulistym szklanym wazonie” z 1932 r., duża akwarela z gwaszem, z cena 400-500 €, a z nr. 359 pejzaż najstarszego w tym gronie Franciszka Jackowskiego „Pałac w Gorzanowie zimową nocą”, olej, tkt. z ceną 400-500 €.
| Mieczysław de Rakowski, Brama Ostendzka w Brugges, 1925 Tadeusz Jaroszyński, Cytadela Saladyna w Kairze, 1925 |
Jak już pisałem miesiąc temu, choć stale przeglądam ofertę czeskich domów aukcyjnych, nigdy nie znajdowałem tam artystów polskich. Dopiero we wrześniu w domu Art Consulting Brno&Prague pojawiła się litograficzna parkowa brama, autorstwa Wlastimila Hofmana, która pokazaliśmy. I ponownie w tym samym domu Art Consulting Brno&Prague mamy w dniu 8.10, z nr 44, obraz olejny Tadeusza Ajdukiewicza „Dwaj dragoni na koniach”, namalowany w Wiedniu w 1895 r., z ceną wywoławczą 4.230 € co się równa 110.000 CZK [czeskich koron].
W stolicy Belgii, w Brukseli, w Galerii Moderne 10.10 znalazłem, co się rzadko trafia, aż dwóch polonusów naraz – cenionego, przeze mnie malarza wedut i pejzaży Mieczysława de Rakowskiego (1882-1947), urodzonego w Polsce, po studiach w Krakowie i przez wiele zamieszkałego w Belgii. Jego wedutę pt. „Brama Ostendzka w Brugges” z 1925 r., spory olej, wystawiono z ceną 200-300 €. Drugim malarzem jest Tadeusz Jaroszyński, którego „Cytadela Saladyna w Kairze”, z 1925 r., olej, ma cenę 700-1000 €. Malarstwo orientalne cieszy się obecnie znacznym powodzeniem ponieważ szejkowie z Bliskiego Wschodu zakładają lub uzupełniają kolekcje i potrafią za kupowane obrazy płacić znaczne sumy.
Także 10.10 w domu Artcurial w Paryżu będzie wyprzedawana kolekcja Paula Lombarda, w której zostaną wystawione dwa obrazy: z nr. 48, Henryka Haydena syntetyczny „Pejzaż z dużą chmurą”, z 1959 r., gwasz na tkt., z ceną 1500-2000 € i z nr. 50 Mojżesza Kislinga „Portret Ernesta Rouvier” z 1926 r., olej z ceną 6000-8000 €.
| Dominika Mrozek, Akt II, 2001 |
Ponownie udajemy się do Kanady. W każdym miesiącu tam zaglądam licząc, że wśród licznej Polonii kanadyjskiej przed i powojennej znajdę jakieś talenty artystyczne. Dopiero dzisiaj napotkałem drugą osobę noszącą polskie nazwisko. Nic nie wiem o tej artystce nazywającej się Dominika Mrozek (a może Mrożek ?). 11 października w Montrealu, w domu Champagne Auctions, na aukcji kanadyjskiej i międzynarodowej sztuki z nr. 41 będą eksponowane 2 litografie, które na fotografii w internecie pokazano na jednym zdjęciu. Duże ryciny – jedna czarno-biała, druga kolorowa noszą tytuł „ Akt II”, powstały w 2001 r., cena szacunkowa za obie wynosi 100-200 CAD, a wywoławcza 100 CAD.
Na dalsze imprezy przenosimy się już na stałe do Europy. W Niemczech 14.10 w miejscowości Radolfzell, w domu Geble Auktionen na bieżącej aukcji, z nr. 505 będzie Tamary Łempickiej „Grająca na mandolinie”, olej, deseczka, 25 x 20 cm, z ceną wywoławczą 300 €. W internecie obraz wygląda jak oryginał, ale nie mogę sobie wyobrazić, żeby praca tej autorki mogłaby mieć tak niską cenę! Coś niebywałego, dlatego należy do obrazka podchodzić ostrożnie.
| Alfred Wierusz Kowalski, Wieśniaczki na dwukółce, zimą |
W Wiedniu, w Dorotheum 17.10 na tradycyjnej licytacji pt. „Malarstwo XIX wieku” tylko jeden Polak. Z nr. 1235 wystawiono Alfreda Wierusza Kowalskiego „Wieśniaczki na dwukółce, zimą”, olej średniej wielkości z ceną 28.000-32.000 €. Jest to motyw, którego znam kilka wariantów i sądzę, że Wierusz produkował go „taśmowo”. Pyzate, egzotyczne dziewuchy na wózku, ni to góralki, ni to krakowianki zapewne podobały się w zachodniej Europie, stąd ich powtarzalność.
Przenosimy się do Belgii, do Mons, gdzie 22.10 w domu Monsantic, z nr. 2258 będzie sprzedawany obraz Jacka Chrzanowskiego „Kwiaty w glinianym dzbanku” z 1989 r., olej, w cenie 270-400 €.
| Zbigniew Libera, Obóz koncentracyjny |
Ostatnia aukcja, jaką do dnia kiedy piszę te Wędrówki znalazłem odbędzie się 28 października w Berlinie w domu Dr Lehra. Wśród dzieł sztuki pięknej znajdą się prace naszych nowoczesnych i współczesnych artystów. Na początek – będą dwa akryle Jacka Bigoszewskiego (Łódź 1945 – 1997): z nr. 81 „Czerwony horyzont” z 1989 r. z ceną wywoławczą 300 € i z nr. 82 - Z cyklu „Niebo”, 1984 z taką samą ceną wywoławczą; na pozycji 333 będzie Zbigniewa Libery (ur. 1959 r.) „Obóz koncentracyjny” z klocków LEGO, z 1996 r. – prezentowany na zestawie 11 fotografii o wymiarach 20,4 x 30,4 cm. Zestaw fotografii ma numer 1/12 i cenę wywoławczą - 6.000 €.
Tyle udało mi się odnaleźć aukcji, których zapewne jeszcze w październiku przybędzie, ale gdybym na nie czekał, to do czytania dostaliby Państwo Wędrówki dopiero pod koniec miesiąca, a przecież nie taki jest cel moich felietonów. Kłaniam się wszystkim i zapraszam za miesiąc.
