Janina Kraupe - Muzeum Narodowe w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie prezentuje obecnie monograficzną wystawę Janiny Kraupe. Jest jedną z bardziej znanych i cenionych polskich artystek 2 połowy XX wieku. 
O tym, że zostanie malarką wiedziała już ponoć jako mała dziewczynka. Plany systematycznej i spokojnej edukacji pokrzyżowała II wojna światowa, podczas której Kraupe kontynuowała naukę w utworzonej Kunstgewerbeschule, gdzie pod pozorem zdobywania zawodu dekoratora można było zajmować się sztuką. Tam zawiązały się jej przyjaźnie, m.in. z Tadeuszem Kantorem i Tadeuszem Brzozowskim.

Po zakończeniu wojny, artystka podjęła dalsze studia, na trzech kierunkach ASP: grafiki artystycznej, malarstwa sztalugowego i malarstwa monumentalnego. Z uczelnią związała się na długie lata, podejmując w niej pracę dydaktyczną. 
Twórczość Janiny Kraupe łączona jest przez wielu z Grupą Krakowską, do której należy od 1957 r. 

W prawie 60-letnim dorobku artystki można wyodrębnić kilka motywów i źródeł inspiracji. Zakres tematyczny swoich poszukiwań sprecyzowała w 1976 roku: „To, co jest zmienne, nieuchwytne, rozgrywające się na różnych planach, istniejące w różnych czasach, kojarzone w wyobraźni nie tylko jako obrazy ale jako znaki, symbole, zapisy; cała domena muzyki, poznawalnej jedynie w czasie (...). Cała wielowarstwowa, wieloprzestrzenna tkanka naszego istnienia, która definiuje sytuację człowieka jako stan nieustannego mijania zjawisk, obrazów, doznań. 
Stan, w którym istnieje jednak jakieś centrum, wewnątrz którego zbiegają się, jednoczą wszystkie linie metamorfoz - pole, z którego obserwuje się przemiany - to wszystko, co jest i ruchem i trwaniem stanowi główny temat mojej twórczości”. 

Dużą wagę dla twórczości Kraupe ma zapis automatyczny, który stanowi metodę kreacji wielu jej prac, często łączony z praktykami medytacyjnymi. Koncentracja i dążność do duchowego utożsamienia się z „notowanym” fragmentem rzeczywistości zbliżone są do procedury, którą przyjmowali japońscy mistrzowie w XIV wieku, zawierającej się w stwierdzeniu, że „sztuka polega na uchwyceniu ponadzmysłowej rzeczywistości, nie zaś oddaniu jej materialnych pozorów (…)”. Zapis automatyczny stał się podstawą m.in. graficznych Metamorfoz, które w 1984 roku znalazły kontynuację w cyklu osiemnastu Transmutacji. W analogiczny sposób powstały liczne notacje muzyczne (Preludia Chopina, Wstęp do Parsifala, Zapis do Pasji Pendereckiego) i studia pejzażowe połączone z notacjami „muzyki miejsc”. 

Część obrazów i grafik zrodziła się z inspiracji studiami nauk ezoterycznych, wywodzących się z astrologii, kabały, czy okultyzmu. Znaczenia symboliki obrazów Janiny Kraupe i metoda automatycznego zapisu, pozwalają interpretować jej twórczość w kontekście uniwersalnym, jako wyraz odczucia jedności i harmonijnego współbrzmienia wszystkich elementów wszechświata: duchowości i materialności, trwania i przemijania, życia i śmierci.
___________________


Współorganizatorem wystawy jest ABC Gallery z Poznania, kuratorem i autorką tekstów o artystce w wydawnictwach towarzyszących wystawie, jak i samej prezentacji - Pani Katarzyna Jankowiak-Gumna (ABC Gallery). Ze strony Muzeum Narodowego w Krakowie kuratorem wystawy jest Pani Anna Budzałek.