Czterech Wspaniałych - Galeria Grafiki i Plakatu

Wernisaż „Czterech Wspaniałych” zgromadził w Galerii Grafiki i Plakatu tłum wielbicieli. Przybyli kolekcjonerzy, graficy i plakaciści od lat współpracujący z galerią oraz miłośnicy sztuki. Okazji do spotkania w tak licznym granie było przynajmniej kilka. Pierwszą była oczywiście ranga prezentowanych artystów i wyjątkowość samych prac. Kolejną, fakt że wystawa towarzyszy Międzynarodowemu Biennale Plakatu, którego rocznicowa, dwudziesta edycja rozpoczyna się obecnie w Warszawie.

Rocznic do świętowania było zresztą więcej, gdyż Galeria Grafiki i Plakatu właśnie w czerwcu obchodzi trzydziestolecie swojego powstania, a niewiele galerii może poszczycić się taką metryką. Ta zbieżność rocznic zaowocowała dwiema inicjatywami. Przyznawana po raz trzeci w tym roku nagroda za debiut na Międzynarodowemu Biennale Plakatu zyskała szczególnego patrona, nieżyjącego od niedawana Henryka Tomaszewskiego. Idąc tym tropem właściciele Galerii Grafiki i Plakatu poprosili Jury o wybranie laureata kolejnej nagrody, będącej wyróżnieniem fundowanym przez Galerię. Będzie przyznawana cyklicznie na każdym Biennale, a jej patronem został Jan Młodożeniec.

Sama wystawa „Czterech Wspaniałych”: Henryka Tomaszewskiego, Jana Młodożeńca, Jana Lenicy i Romana Cieślewicza pomyślana została w sposób szczególny. Zaprezentowano najwybitniejsze i jednocześnie najbardziej znane plakaty ich autorstwa, ale prezentację uzupełniono o prace mniej typowe, bardziej kameralne i osobiste. W przypadku Lenicy i Tomaszweskiego był to wybór rysunków i projektów, w przypadku Młodożeńca kolekcja gwaszy, a u Cieślewicza serigrafie i rzadko prezentowane druki. Wszystko w przejrzystej, klarownej aranżacji, która dodatkowo sprzyja możliwości obcowania z dziełami najwybitniejszych polskich grafików.

Wybrane prace:

Henryk Tomaszewski



Jan Młodożeniec



Jan Lenica



Roman Cieślewicz

Noty biograficzne:

Henryk Tomaszewski (1914-2005). Wybitny grafik, ilustrator i pedagog, współtwórca polskiej szkoły plakatu. W 1934 r. ukończył Szkołę Przemysłu Graficznego jako rysownik litograf. W latach 1934-39 studiował malarstwo w warszawskiej ASP. Zrealizował dyplom w pracowni prof. Mieczysława Kotarbińskiego. Plakatem zajął się w 1936 r. W 1952 r. został profesorem macierzystej uczelni, na której do 1985 r. prowadził pracownię plakatu. Wychował dziesiątki znanych dziś grafików, projektantów plakatów. Do jego pracowni przyjeżdżali na staże młodzi artyści z różnych zakątków świata. Zawsze zachęcał swoich studentów i stażystów do chodzenia własnymi drogami. Członek wielu międzynarodowych stowarzyszeń artystycznych, m.in. Alliance Graphique Internationale (AGI). W 1976 r. od Royal Society of Arts w Londynie otrzymał tytuł Honorowego Projektanta Królewskiego (Honorary Royal Desinger).

Jan Młodożeniec (1929-2000). Jeden z najwybitniejszych twórców polskiej szkoły plakatu. Autor ponad 400 plakatów, okładek książkowych, ilustracji, rysunków. Wybitny projektant graficzny i malarz. W latach 1948-55 studiował grafikę i plakat w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Warszawie, późniejszej ASP, w pracowni prof. Henryka Tomaszewskiego, u którego uzyskał dyplom. Jego prace znajdują się m.in. w zbiorach Stedelijk Museum w Amsterdamie, Kunstbibliothek w Berlinie, Biblioteque Forney i Musee d'Arts Decoratifs w Paryżu, Museum of Modern Art w Nowym Jorku oraz w licznych kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.

Jan Lenica (1928- 2001). Jego twórczość należy do najważniejszych rozdziałów polskiej sztuki II połowy XX w. Sławę i uznanie w Polsce oraz na świecie przyniósł plakat i film animowany. W obydwu dziedzinach zaliczany był do ścisłej światowej czołówki. Uchodzi za prekursora współczesnej animacji. Skończył architekturę na Politechnice Warszawskiej w 1952 r. Od 1945 r. współpracował jako rysownik, od 1948 r. publikował teksty krytyczne na temat grafiki, plakatu i karykatury. Od 1950 r. był redaktorem graficznym tygodnika "Szpilki". W 1954 r. został asystentem w katedrze plakatu warszawskiej ASP. W 1957 r. zrealizował z Walerianem Borowczykiem pierwszy film animowany. Po kilku następnych i kłopotach z wprowadzeniem ich na ekrany, wyjechał na stałe do Paryża. W 1974 r. prowadził wykłady na temat plakatu na uniwersytecie Harwarda w Cambridge, od 1979 do 1985 r. kierował katedrą filmu animowanego na uniwersytecie w Kassel. Od 1986 do 1994 r. profesor plakatu i grafiki w Hochschule der Kunste w Berlinie.

Roman Cieślewicz (1930-1996). Był jednym z głównych twórców "polskiej szkoły plakatu", której najważniejszym założeniem stała się prostota i czytelność wypowiedzi plastycznej, posługiwanie się syntetycznym znakiem, poetycką metaforą, bogactwo środków wyrazu. Zajmował się plakatem, grafiką prasową i wydawniczą, typografią, fotografią, fotomontażem, wystawiennictwem. Był członkiem ZPAP, Alliance Graphique International (AGI), International Center for the Typographic Arts. Prace w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Essen, Lahti, Paryżu, Kolorado, Bayreuth, Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centrum Georges Pompidou w Paryżu, Musée d'Arts Décoratifs w Paryżu, Stedelijk Museum w Amsterdamie, Library of Congress w USA, Fagersta Stadsbibliotek w Sztokholmie, licznych kolekcjach prywatnych.