Kwiaty w białym wazonie

W martwych naturach Tymona Niesiołowskiego jak chyba w żadnym innym uprawianym przez artystę gatunku widać ewolucję stylu. Na przestrzeni kilku dekad twórca przeszedł niezwykłą przemianę - od syntetyzmu i sztuki postimpresjonistycznej, poprzez Grupę Pięciu, Rytm i krakowski formizm, aż po indywidualną, łatwo rozpoznawalną formułę malarstwa. Prezentowany obraz odznacza się charakterystyczną płaską plamą, wyraźnym i szerokim konturem, stabilną, osiową kompozycją oraz wyciszoną kolorystyką - łączy więc w sobie cechy z kilku różnych etapów twórczości. Schemat kompozycyjny i stonowana kolorystyka sugerują związek obrazu z wczesnym okresem twórczości.
Sposób operowania farbą i "komiksowy" kontur kojarzyć się mogą z kolei z dojrzałymi pracami Niesiołowskiego. Tę samą "podwójną" stylistykę zdradza olejny szkic ("Martwa natura z wazonem kwiatów i książką") znajdujący się na odwrociu obrazu. Pierwsze martwe natury Niesiołowskiego powstały podczas jego pobytu w Zakopanem (zamieszkał tam w 1905 roku). Na Podhalu młody artysta poznał Władysława Ślewińskiego. W jego pracowni oglądał przywiezione z Francji obrazy Paula Gauguina. Kilka lat później razem z Witkacym podziwiał prace Gauguina na wystawie w Wiedniu. To one - na równi z syntetyzmem Ślewińskiego - oddziałały na wczesny okres jego twórczości. Stopniowo Niesiołowski odchodził jednak od imitowania formalnej strony prac swoich mistrzów. W jego sztuce wyraźnie widać jednak konsekwencje myślenia o obrazie, którego nauczył się od Ślewińskiego i Gauguina. Niesiołowski unikał mimetyzmu i realistycznych iluzji, oscylował niekiedy na granicy typowego dla Szkoły Pont-Aven klauzonizmu. Kwiaty i przedmioty traktował wyrazowo i nastrojowo - niemal jak portretowane indywidualności - przez co stworzone przez artystę martwe natury odznaczają się niezwykłym napięciem i ekspresją. Takie kompozycje Niesiołowski wystawiał w pierwszym okresie głównie na wystawach krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Ikonografię tych dzisiaj w większości zaginionych prac znamy głównie ze spisów katalogowych. Niesiołowski, tak jak Ślewiński, malował jaskry, irysy, mieszane bukiety. Jeden z takich mieszanych bukietów wystawił w TPSP w Krakowie w 1912 roku - czy był to obraz tożsamy z prezentowaną w naszym katalogu pracą, trudno powiedzieć, bowiem katalog TPSP nie podaje wymiarów (Katalog wystawy TPSP w Krakowie, wrzesień 1912, poz. 83a, s. 12).

Studiował w latach 1900-05 w krakowskiej ASP u J. Mehoffera, S. Wyspiańskiego i T. Axentowicza. W 1907-08, 1912 i 1928 podróżował do Monachium, Wiednia, Włoch i Paryża. Od 1905 r. mieszkał w Zakopanem, gdzie projektował wzory dla pracowni "Kilim". We jego wczesnej twórczości widoczne są wpływy secesji i malarstwa Paula Gauguina, później także Paula Cezanne'a i Augusta Renoir'a oraz Amadeo Modigliani'ego. Używał czystych, intensywnych kolorów, postacie i przedmioty obrysowywał wyrazistym konturem. Od 1928 roku był profesorem na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, a w latach 1945-60 na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Należał do Towarzystwa Sztuka Podhalańska, ugrupowania Rytm oraz do Grupy Toruńskiej. Malował najchętniej akty we wnętrzach, kąpiące się kobiety, postacie z cyrku i z commedia dell'arte, kwiaty oraz pejzaże i widoki miejskie. Tworzył także na zamówienie portrety, rysował pocztówki, zajmował się grafiką, rzeźbą, pisał dramaty, opowiadania i powieści.