TEKA GETTO LWOWSKIE, 1945-1949

"Prace te przedstawiają dramatyczne wydarzenia związane z historią i likwidacją lwowskiego getta, które stały się częścią doświadczeń artysty. Pierwszy raz drzeworyty z cyklu Getto lwowskie: Ulica w getcie i Wysiedlenie domu w getcie zaprezentowane zostały na wystawie "Polonia" zorganizowanej w Pałacu Sztuki w Krakowie w pa¼dzierniku 1945 roku. Rok pó¼niej linoryt Wysiedlenie z getta pokazany został na Salonie Wiosennym w Muzeum Narodowym w Warszawie. Przedstawione przez Jonasza Sterna życie codzienne mieszkańców getta wpisane jest w przestrzenie niewielkich, przypominających więzienne cele pomieszczeń, w których gnieżdżą się, ukrywający przed gestapo, ludzie. W Kryjówce w getcie wciśnięci pod podłogę, ciasno ułożeni jeden przy drugim, czekają aż gestapowcy zakończą przeszukiwanie mieszkania. […] Wyjścia z getta strzegą, stojący pod Bramą getta esesmani. Kiedy Brama getta się otwiera, paradoksalnie okazuje się być przejściem nie do wolności ale śmierci. Przez bramę wywożone są w wielkim wozie dzieci, przez bramę prowadzeni są wysiedleńcy. Brama - odświętne miejsce przejścia "z"-"do" jawi się złowrogo, wchłania i wydala, odgradzając życie od śmierci, życie "tu" i "tamto" życie, które zostanie po przejściu "przez" na zawsze stracone". (Fragment wstępu Anny Jaworskiej do katalogu wystawy "Jonasz Stern (1904-1988). Powrót do Lwowa. Krajobraz milczenia" w Muzeum Narodowym we Lwowie, zorganizowanej przez Państwową Galerię Sztukiw Sopocie w 2008 r. ).